Een aarde waarin de mens en de natuur letterlijk samenwerkt? Volgens milieufilosoof Glenn Albrecht kan dit écht. Een interessante documentaire van VPRO Tegenlicht ‘’Welkom in het Symbioceen’’ gaat over het tijdperk Antropoceen, waarin de mens de natuur domineert en exploiteert, met allerlei negatieve gevolgen zoals grondstof tekorten, het klimaatprobleem en het verlies van biodiversiteit.

Een symbiotische relatie met de natuur
De mens heeft de afgelopen twee eeuwen de natuur veroverd. Onze kennis en onze machines hebben een nieuwe kracht ontketend die het aanzicht van de aarde drastisch heeft veranderd. Terwijl deze kracht ons veel heeft gebracht, worden nu bossen weggevaagd, ecosystemen vernietigd en dierensoorten uitgeroeid. Tijdens deze documentaire legt Glenn Albrecht zijn idee voor een transformatie naar het ‘Symbioceen’ uit. Een tijdperk waarin mens, natuur en technologie samen een nieuw balans creëert en dus van elkaar kunnen profiteren in een symbiotische relatie. Symbioceen is een combinatiewoord van Symbiose, het langdurig samenleven van twee of meer organismen van verschillende soorten wat gunstig of zelfs noodzakelijk is en zoals hierboven al benoemd, Antropoceen.

Frustratie om roofbouw
Tijdens deze documentaire neemt Albrecht je mee naar de reden waarom hij milieuactivist werd. Een plaatsje genaamd Muswellbrook, dat in het Oosten van Australië vlakbij zijn huis gelegen in het Hunter Vallei ligt. Vroeger stond deze plek bekend om zijn overweldigende natuur en rijkdom aan planten en dieren. Maar werd opeens bruut overhoop gehaald door de kolenindustrie. Met grootste mijnbouwmachines wordt er op deze plek veel steenkool gewonnen. Mensen die vlakbij wonen zijn gefrustreerd en verdrietig omdat dit ten koste gaat van hun kwaliteit van leven en het landschap waar ze zo van houden. Zij waren gewend aan heldere lucht en schoon water. Zo kon je ’s nachts de sterren van Zuiderkruis en de Melkweg zien. Maar doordat de lucht en het water zijn verontreinigd is hier niets meer van te zien. ‘’Dit is roofbouw op zijn ergst. Hier gedraagt de mens zich als een parasiet op aarde.‘’

Earth Emotions
Dit gevoel dat Albrecht en de mensen die dichtbij deze mijnen wonen ervaren was voor hem een aanleiding om te gaan zoeken naar concrete woorden die omschrijven wat de mens voelt bij de ernstige gevolgen van klimaatverandering voor het landschap.  Deze legde hij vast in een boek: Earth Emotions. Eén van die woorden wordt inmiddels wereldwijd gebruikt: Solastalgia – het gevoel dat je je niet meer thuis voelt omdat het milieu in je omgeving totaal verstoord is.

Het Symbioceen, mensen in harmonie met allerlei biomen
Zo ontstond er bij Albrecht het idee dat we in plaats van de natuur te misbruiken, er juist mee moeten gaan samenwerken. De vraag luidt dan wel natuurlijk: Hoe doen we dat? Albrecht kan in ieder geval wel zeggen hoe de mens het kan vormgeven. Het begint met dat de mens structuren en processen uit de natuur moet kopiëren en toepassen in zijn eigen levensvormen. Materialen, technologie, alles wat de mens doet moet gebaseerd zijn op de natuur en de kennis die we hebben dankzij biowetenschappen, met name de wetenschap van symbiose. ‘’Ik zie het Symbioceen voor me als een samenleving van mensen die eindelijk in harmonie zijn met hun biomen, microbiomen en mesbiomen waarin ze op een symbiotische wijze leven met de middelen uit hun eigen regio en continent.’’ Aldus Albrecht. Hij verwacht dat als het op microniveau beter gaat zal het ecosysteem op macroniveau ook gezonder worden.

Verwezenlijking van het Symbioceen
Er zijn al fantastische mogelijkheden om Symbioceen te verwezenlijken. Zo kunnen er al elementen worden geprint met stoffen die in de natuur voortkomen. Er wordt ondertussen ook gebruik gemaakt van zijderupsen die bepaalde ecologische bouwstenen kunnen bouwen. Huizen worden gebouwd van bouwmaterialen die ook direct uit de natuur voortkomen, technologisch van aard en afbreekbaar zijn. We zijn zelf zo ver dat er ook kogelvrije huid gemaakt kan worden van spinzijde en mensencellen. Bomen groeien op in zoutwater voor onderzoek naar de mogelijkheid om uiteindelijk drijvende bossen op zee te creëren. Zelfs kleren met leerachtig stuctuur worden gemaakt van biologische materialen, zoals paddenstoelen, koeienmest en een combinatie van kombucha en groene thee.

Als we op deze aarde willen overleven, zullen we onze eigen levens drastisch moeten veranderen. Symbioceen biedt ons de oplossing.

Kijk de documentaire hier.