Hoe vaak denk jij aan wat er allemaal krioelt in de bodem? Bodemleven is essentieel voor de biodiversiteit. Spinnen, vliegjes, mijten, schimmels, bacteriën en wormen verwerken organisch materiaal tot vruchtbare grond. Afval zoals dode bladeren worden zo weer nieuw leven. En dit proces kan je ook zelf gebruiken om van GFT afval weer iets nieuws te maken, namelijk compost. Supporter van Eco-Schools De Wormenboerderij maakt wormenhotels voor scholen en bedrijven. Oprichter Emiel de Kruijff hoopt zo om jong en oud in actie te brengen voor biodiversiteit en circulariteit.
Vertel: wat doet zo’n wormenhotel precies?
‘’In een wormenboerderij boots je eigenlijk het natuurlijk proces van bodemleven na. In een afgebakend gebied, namelijk een houten bak, verwerken wormen organisch materiaal tot compost. Die bak is gemaakt van reststromen op een sociale werkplaats. In een standaard wormenboerderij zitten ongeveer 500 wormen en daarnaast ook bacteriën en schimmels. Je kan hier dagelijks je groene en bruine afval in stoppen. Van versnipperd karton tot avocadopit. Groen afval is namelijk rijk aan stikstof, terwijl papier en karton juist rijk is aan koolstof. Samen zorgen die dus voor goede compost. Na zes tot negen maanden is de eerste compost klaar en kan je ‘oogsten’. Deze compost kan je dan bijvoorbeeld gebruiken voor een moestuin op het schoolplein’’
De Wormenboerderij is recent supporter geworden van Eco-Schools. Waarom willen jullie leerlingen bereiken?
‘’Sommige scholen zijn al wel bezig met afval scheiden, waardoor groen afval niet met restafval mee gaat. Dit wordt dan gecomposteerd op centraal vergist. Dit is in ons inziens het minimale wat je kan doen als locatie. Maar het zou nog veel beter kunnen door de natuurlijke kringloop op de locatie zelf te laten plaatsvinden.
Wij willen de nieuwe generatie bewust maken van de kringloop van het leven en dat werkt het beste door het heel visueel te maken. Door te zien dat je een fruitschil in de wormenboerderij gooit en dat er compost uitkomt. Zo willen we hen in contact brengen met de circulaire economie: je moet wel een hele goede reden hebben om dingen weg te gooien, want het kan ergens anders in de kringloop nog nut hebben’’
Wat hoop je deze leerlingen en docenten nog meer mee te geven?
‘’Naast bewustzijn en kennis over de circulaire economie, hoop ik ook kennis over biodiversiteit te creëren. Wat bewondering voor het leven! Wist je bijvoorbeeld dat wormen geen vast gender hebben, maar bij het paren pas een van de twee kiezen? En dat er 2 tot 3 wormen uit één eitje komen? In het proces van een wormenboerderij kan je samen op zoek gaan naar eitjes. We gaan ook meerdere keren langs bij de school om te kijken hoe het gaat en om mee te denken. De temperatuur van de bak moet bijvoorbeeld goed zijn, de wormen houden van grond die niet te warm is. Zo leren leerlingen over het wonderlijke proces van bodemleven. Ik hoop ze daar ook wat waardering mee te geven voor een kant van het leven die je normaal eigenlijk nooit ziet!
Naast de wormenboerderij zelf hebben we ook experts die gastlessen kunnen geven op de scholen om zo dat bewustzijn te versterken. We denken ook graag mee met scholen over het aanbod en eventuele financiering om het mogelijk te maken’’
In jullie hele keten proberen jullie zo sociaal verantwoordelijk mogelijk te werken. Waarom is die sociale dimensie van duurzaamheid zo belangrijk voor jou?
‘’In het begin de Wormenboerderij hebben we helemaal doorgerekend hoe we de Co2 uitstoot kunnen compenseren wanneer we de bakken van plastic uit een land als China zouden importeren, zoals de meeste aanbieders doen. Maar het voelt niet goed om een duurzaam product aan te bieden wat op een vervuilende manier is gemaakt onder slechte arbeidsomstandigheden.
Daarom zijn we met sociale houtwerkplaatsen in gesprek gegaan. Hier wordt hout van restromen gebruikt en er werken mensen aan die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Natuurlijk is het ook iets wat ons op de markt onderscheidt, maar het voelt ook fijn om de mensen gewoon te kennen die je product maken. Inmiddels hebben we dit helemaal doorgevoerd in ons proces, we werken nu bijvoorbeeld ook met een sociale drukwerkzaak. Op deze manier werken is beter voor mens en milieu. Ook dit benoemen we natuurlijk naar leerlingen, dat sociaal en duurzaam heel goed samen kunnen gaan’’
Benieuwd naar meer over de Wormenboerderij? Emiel denkt graag met je mee over een wormenboerderij in je school en educatiemateriaal ter aanvulling. Meer info en contact opnemen kan via deze link.