Afgelopen juni was het auditmaand van Eco-Schools Nederland. Door een audit aan te vragen krijgen scholen waardevolle feedback om ze verder te helpen én krijgen ze -bij goed resultaat- een certificaat of een Groene Vlag. Wat viel er deze keer op bij de 23 Eco-Schools die we spraken?
Leerlingen in de voorhoede zorgt voor positieve sfeer en betrokkenheid
Bij Eco-Schools werken we met student-led change. Dit betekent dat leerlingen en studenten centraal staan in het Eco-team. Zij kiezen met welke van de tien thema’s ze aan de slag willen en hoe ze dit uitvoeren. Ook deze maand zagen we weer dat dit op enorm inspirerende manieren kan: van Eco-hoek tot een waterzuiverende kas en van opruimacties tot moestuinieren. Op deze manier is verduurzaming niet iets wat van bovenop wordt opgelegd maar komt het juist uit het enthousiasme en de creativiteit van leerlingen. Dit zorgt vaak voor een goede en positieve sfeer. We zagen deze maand trotse Eco-teams die blij waren met wat ze hebben bereikt.
De vrijheid om zelf initiatieven te bedenken kan voor grote betrokkenheid zorgen. Ook bij het Zone college in Zwolle was dit zichtbaar. Het Eco-team pitcht hier zelf hun duurzame ideeën bij het bestuur van de school. Dat kan natuurlijk als leerling spannend zijn, maar het laat zien dat ze zeer betrokken waren . Het bestuur reserveert een potje voor de projecten vanuit het Eco-Team waar ze aanspraak op kunnen maken. Hiermee hebben ze het bouwen van een ruilkast gerealiseerd en een luchtzuiverende muurschildering gemaakt. Betrokkenheid was ook te vinden in de Freule van Pallantschool, waar leerlingen zelf hebben geholpen bij het ontwerpen van een groen schoolplein . We zien in meerdere voorbeelden terug dat leerlingen gemotiveerder zijn als ze ook echt zelf verantwoordelijkheid en inspraak krijgen. Ze hebben het gevoel dat zij ook echt iets kunnen bereiken als Eco-Team.
Ontwikkelen van sociale skills
Werken in een Eco-team waarin studenten het voortouw nemen heeft ook een ander voordeel. Zo vertelden de studenten uit het Eco-team van het Zone College in Doetinchem dat ze door het Eco-team zich sociaal meer ontwikkeld hebben. Eén leerling durft meer voor diens mening uit te komen door de rol in het Eco-team. Ook een andere leerling gaf aan dat het de leerling sociaal geholpen had .
Een voorbeeld is het Grifland college, waar de leerlingen de hele rondleiding over de school voor de audit verzorgden. Iedereen heeft een eigen rol in het Eco-team. De voorzitter neemt diens rol zeer serieus. Onderling wisten de leerlingen ook elkaars capaciteiten goed te waarderen en werden er tijdens de audit complimentjes aan elkaar uitgedeeld. Zo worden de nauwkeurige notulen gewaardeerd, want zo weet iedereen goed wat ze moeten doen. Op deze manier leren de studenten op een positieve manier hoe ze zelf hun rol in duurzame transities kunnen vormgeven.
Betrek de hele school en maak het behapbaar
Voor een school kan het best wennen zijn om leerlingen zo naar voren te schuiven. We zagen ook bij de audits dat dit een nieuwe rol is voor docenten en schoolbestuur: naar achter stappen en niet de controle willen nemen. Om leerlingen zelf naar voren te laten komen en ze te ondersteunen. Hoe kun je als Eco-School ruimte maken voor student led change?
Een tip is om het niet bij jezelf te houden. Betrek personen door de hele school bij je Eco-Team, zowel in verschillende onderwijslagen als op verschillende plekken binnen het personeel. Maak het Eco-Team bekend en vraag input aan anderen, van leerling tot directeur. Dit was een duidelijke succesfactor die we zagen bij de scholen die een Groene Vlag hebben gehaald: als het Eco-team bekend is en mensen het team weten te vinden, zal ook de input en hulp van anderen en de legitimiteit groeien! De Kleine Reus ging nog een stapje verder en betrok de omgeving ook bij het Eco-Team. Zij schilderden toekomsstoelen: stoelen die het perspectief van de jonge generatie aan tafel zetten. Deze stoelen zijn geschonken aan de burgemeester en wethouder van Amsterdam.
Een andere factor die opviel was het aanbrengen van structuur in je aanpak. OBS De Klimroos was hier een duidelijk voorbeeld van. De thema’s waren uitgewerkt in een volledig actieplan met concrete afspraken en een haalbare planning. Hiermee hebben ze zelfs hun ambitie kunnen vergroten door een extra thema toe te voegen. Transformeer een thema zoals Biodiversiteit of Mensen naar concrete duurzame acties die jullie dit jaar willen gaan uitvoeren. Kijk dan vervolgens: Wie is waar verantwoordelijk voor? Op deze manier waarborg je ook dat leerlingen zelf de verantwoordelijkheid voor een bepaald onderdeel nemen, omdat ze duidelijk weten wat er van hen gevraagd wordt. Maak de acties behapbaar én meetbaar zodat je de resultaten goed kunt monitoren.
Eco-Schools gaat door!
Met deze audits achter de rug gaat het nieuwe schooljaar alweer bijna van start . Deze Eco-Schools nemen hun veren én hun leerpunten mee om in september weer door te gaan met het verduurzamen van hun school.
Zin in nog meer inspiratie? Kom dan 11 oktober naar de Inspiratiedag! Op AERES Hogeschool Almere zijn alle Eco-teams welkom om van elkaar te leren en deel te nemen aan inspirerende workshops, dit jaar met het thema ‘Natúúrlijk!’.